१. रोग टाळण्यासाठी पेरणी - पूर्व तथा रोपणीच्या काळात (मे - जून) करावयाची कामे :-
उन्हाळ्यात खोल नांगरणी करावी. शेत कडक उन्हात तापू द्यावे. त्यामुळे माती निर्मित रोगजंतू जिवाणू कडक उन्हात नष्ट होतील.
खोडवा पीक घेणे टाळावे.
शेतातील व आजूबाजू चे तण नष्ट करावे. शेतातील कचरा नष्ट करावा आणि पिकांची फेरपालट करावी.
जिथे मूळकुजव्या रोग अस्तित्वात आहे किंवा मागील वर्षी या रोगाचा प्रादुर्भाव होता, त्या ठिकाणी कपाशीचे पीक घेणे टाळावे.
पाण्याचा प्रवाह मूळकुजव्या ग्रस्त ठिकाणाहून निरोगी पिकाकडे नसावा.
भाजीपाला पिकाखाली मूळकुजव्या ग्रस्त भागात कपाशीचे पीक घेणे टाळावे.
एक पीक पद्धत टाळावी. कारलेवर्गीय आणि भाजीपालावर्गीय पिके कापशीलगत लावू नये.
उमललेले बोंड त्वरित काढावे जेणेकरून बियाणे निर्मित रोगजंतू पुढच्या हंगामात वहन होणार नाहीत.
२. रासायनिक व जैविक रोग व्यवस्थापन :-
फवारणी
रोग :- मूळकुजव्या रोग
रोग येण्याचा कालावधी:-रोप अवस्थेपासून ते बाह्यवृद्धी अवस्थेपर्यंत
व्यवस्थापन:-झिंक सल्फेट २४ किलो प्रति एकरी माती मध्ये मिसळवावे. ट्रायक्रोडर्मा ४ ग्रॅ / कि. किंवा सुडोमोनस फ्लुरोसन्स १० ग्रॅ / कि. आणि विटावॅक्स २०० डब्लू. पी. ३ ग्रॅ / कि. बियाणे याप्रमाणे बीज प्रक्रिया करावी. थायरम ८० डब्लू. पी. २ ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात झाडाच्या मुळाजवळ आणि लगतच्या निरोगी झाडाजवळ सुद्धा टाकावे.
व्यवस्थापन:-कार्बेन्डाझिम ५० डब्लू. पि. २ ग्र / कि. बियाणे या प्रमाणे बीज प्रक्रिया करावी.
रोग :-करपा
रोग येण्याचा कालावधी:-कोणत्याही अवस्थेत
व्यवस्थापन:-आम्लांनी तंतू काढलेले बियाणे स्ट्रेपटोसायक्लीन 0.१ टक्के द्रावणात २ ते ४ तास भिजवावे. स्ट्रेपटोसायक्लीन 0.१ टक्के + कॉपर आक्सिक्लोराईड ५० डब्लू. पी. २ ग्रॅ / लि. पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
0 Comments